Chủ tịch Tôn Đức Thắng (1888 - 1980). (Ảnh tư liệu)

Là người đầu tiên được trao tặng Huân chương Sao Vàng, phần thưởng cao quý nhất của Đảng và Nhà nước ta, Bác Tôn hoàn toàn xứng đáng với danh vị đó, không chỉ vì những đóng góp to lớn đối với cách mạng Việt Nam mà còn tinh thần đoàn kết, tính biểu tượng cao cả của Người. Trong lễ trao tặng ngày 20/8/1958, đúng vào dịp Bác Tôn tròn 70 tuổi, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khái quát: “Đồng chí Tôn Đức Thắng là một người con rất ưu tú của Tổ quốc, suốt 50 năm đã không ngừng hoạt động cách mạng. 17 năm bị thực dân Pháp cầm tù, 9 năm tham gia lãnh đạo kháng chiến. 4 năm phấn đấu để giữ gìn hòa bình thế giới và đấu tranh cho sự nghiệp thống nhất nước nhà. (…) Đồng chí Tôn Đức Thắng là một gương mẫu đạo đức cách mạng; suốt đời cần kiệm liêm chính; suốt đời hết lòng hết sức phục vụ cách mạng, phục vụ nhân dân”.

Cũng trong dịp này, đồng chí Lê Duẩn, Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đảng, đã phát biểu: “Sự cống hiến lớn lao của đồng chí cho nền độc lập dân tộc và hòa bình thế giới đã được nhân dân thế giới kính mến. Đồng chí là người Việt Nam đầu tiên được Giải thưởng Hòa bình quốc tế Lenin, xứng đáng là một chiến sĩ xuất sắc của phong trào hòa bình thế giới. Cùng với tinh thần phấn đấu không mệt mỏi, ở đồng chí Tôn Đức Thắng còn nổi bật lên lập trường vững vàng, chí khí cao cả, đức tính khiêm tốn, giản dị, đó là những gương sáng để chúng ta học tập”.

11 năm sau, khi Chủ tịch Hồ Chí Minh qua đời, Bác Tôn được Quốc hội khóa III, kỳ họp thứ 5 (ngày 23/9/1969) bầu làm Chủ tịch nước và đồng chí Nguyễn Lương Bằng được bầu làm Phó Chủ tịch nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Trong dịp này, Chủ tịch Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trường Chinh đã có lời chúc mừng: “Cụ Tôn Đức Thắng và đồng chí Nguyễn Lương Bằng là hai chiến sĩ lão thành của cách mạng Việt Nam, những người bạn chiến đấu gần gũi của Hồ Chủ tịch. Hai đồng chí được Quốc hội nhất trí tín nhiệm giao cho trọng trách lãnh đạo Nhà nước ta là rất xứng đáng. Sự tín nhiệm của Quốc hội tức là sự tín nhiệm của toàn dân ta. Điều đó làm cho nhân dân ta ở cả hai miền, các chiến sĩ ngoài mặt trận cũng như đồng bào ở hậu phương và bè bạn ta trên thế giới vui mừng, phấn khởi”.

Chủ tịch Tôn Đức Thắng cùng các đồng chí lãnh đạo của Đảng ta đã chèo lái con thuyền cách mạng Việt Nam vượt qua những ghềnh thác khắc nghiệt, trong đó có chiến thắng sau cùng trong cuộc chiến tranh chống Mỹ cứu nước (năm 1975), chiến thắng hai cuộc xâm lược ở biên giới Tây Nam và biên giới phía Bắc (năm 1979). Ngày 30/3/1980, Bác Tôn từ giã chúng ta để đi gặp Bác Hồ và các vị cách mạng tiền bối khác. Tại lễ truy điệu diễn ra ở Hà Nội, Chủ tịch Ủy ban Thường vụ Quốc hội Trường Chinh đã đọc điếu văn với những lời lẽ vô cùng xúc động: “Đồng chí Chủ tịch Tôn Đức Thắng từ trần, Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và nhân dân Việt Nam mất một chiến sĩ cách mạng kiên cường, mẫu mực, một người lãnh đạo kính mến và thân thiết. Đồng chí là một trong các chiến sĩ lớp đầu của phong trào công nhân và phong trào giải phóng dân tộc ở nước ta, là một trong những người bạn chiến đấu thân thiết lâu năm của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại. (…) Đồng chí là người tiêu biểu nhất cho chính sách đại đoàn kết của Đảng và của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bất kỳ ở cương vị công tác nào, mặc dù tuổi cao, đồng chí luôn luôn phấn đấu quên mình để hoàn thành nhiệm vụ mà Đảng và Nhà nước giao cho. Cuộc đời hoạt động cách mạng của đồng chí là một tấm gương sáng về lòng trung thành, tận tụy; về tinh thần anh dũng, bất khuất; về đức tính khiêm tốn, giản dị. Toàn thể đồng chí và đồng bào chúng ta rất tự hào về sự nghiệp và đạo đức cách mạng của đồng chí…”.

Chủ tịch Tôn Đức Thắng và Đại tướng Võ Nguyên Giáp nghe thuyết minh cách đánh B52 trên bầu trời Hà Nội năm 1972. (Ảnh tư liệu)

Bạn bè trên thế giới cũng đã nghiêng mình tiễn biệt Chủ tịch Tôn Đức Thắng. Điện chia buồn của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Liên Xô, Đoàn Chủ tịch Xô viết Tối cao và Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô có đoạn viết: “Đồng chí Tôn Đức Thắng đã hiến dâng toàn bộ cuộc đời tuyệt đẹp của một chiến sĩ yêu nước và một nhà cách mạng để phục vụ nhân dân Việt Nam, phục vụ những lý tưởng của chủ nghĩa cộng sản”.

Điện chia buồn của Ban Chấp hành Trung ương Đảng Nhân dân cách mạng Lào, Hội đồng nhân dân Tối cao, Hội đồng Chính phủ Lào, có đoạn: “Trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của mình, đồng chí Tôn Đức Thắng luôn luôn nêu cao tinh thần yêu nước nồng nàn, kết hợp với chủ nghĩa quốc tế vô sản trong sáng, đã góp phần quan trọng vào sự nghiệp cách mạng của nhân dân Việt Nam, tăng cường tình đoàn kết quốc tế…”.